گلچین ضرب المثل های فرانسوی
بخش 7
Renard qui dort la matinée, n’a pas la langue emplumée
The fox that sleeps in the morning has not his tongue feathered
صبحدم روبه اگر خواب رود
کی زبانش به پر آغشته شود
Rien ne ressemble plus à un honnête homme qu’un fripon
Nothing is more like an honest man than a rogue
هیچ چیزی مثل او که ناکسی است
مثل یک فرد شرافتمند نیست
Rien n’est bon comme le fruit défendu
Nothing so good as forbidden fruit
چیزی شبیه میوۀ ممنوعه خوب نیست
Rira bien qui rira le dernier
He’ll laugh well that laughs longest
او که طولانی بخندد خوب می خندد
Secret de deux, secret de Dieu; secret de trois, secret de tous
The secret of two is God’s secret, the secret of three is everybody’s secret
راز دو نفر راز خدای یکتاست
راز سه نفر راز تمام دنیاست
Selon le vent la voile
As the wind so the sail
باد از هر سو که آید بادبان رو سوی اوست
Si ce n’était le si et mais, nous serions tous riches à jamais
Were it not for if” and but,” we should all be rich for ever
اما و اگر چنانچه در کار نبود
ما تا ابدیت همه دارا بودیم
S’il ne tient qu’à jurer, la vache est à nous
If it only depends on swearing, the cow is ours
گر به سوگند ربط دارد و بس
گاو قطعاً از آن ما باشد
Si souhaits fussent vrais, pastoureaux rois seraient
If wishes were true, shepherds would be kings
چنانچه آرزوها راست بودند
شبانان پادشاهی می نمودند
Sois vraiment ce que tu veux qu’on te croie
Be truly what thou wouldst be thought to be
بشو آن گونه انسانی که خواهی
تو را آن گونه انسانی بدانند
Souris qui n’a qu’un trou est bientôt prise
The mouse that has but one hole is soon caught
موش یک سوراخه فوری گیر می افتد
Souvent les railleurs sont raillés
The biter is often bit
نیش زن را غالباً نیشی زنند
Suivez la rivière et vous gagnerez la mer
Follow the river and you will reach the sea
در پی رود برو تا که به دریا برسی
Surement va qui n’a rien
He goes safely who has nothing
هرکسی چیزی ندارد امن و ایمن می رود
Sur un ”oeuf pond la poule un ”oeuf
Upon an egg the hen lays an egg
مرغ بر تخمی نهد تخمی دگر
Tant doit-on le chien blandir qu’on ait la voie passée
One must talk soothingly to the dog until one has passed him
با سگی باید به نرمی حرف زد
تا زمانی کز کنارش رد شوی
Tant vaut l’homme, tant vaut sa terre
As the man is worth his land is worth
قیمت مرد هرقدَر باشد
قیمت ملک او همان قدر است
Tel a du pain qui n’a plus de dents
Some have bread who have no teeth left
بعضی از خلق خدا بانان اند
که دگر یکسره بی دندان اند
Tel qui rit vendredi, dimanche pleurera
He that laughs on Friday may cry on Sunday
ای بسا جمعه که می خندد مرد
روز یکشنبه فغان خواهد کرد
Tendresse maternelle toujours se renouvelle
Mother’s love is ever in its spring
عشق یک مادر همیشه تازه است
Tôt gagné, tôt gaspillé
Soon gained, soon squandered
آنچه فوری به دست می آید
به هدر می رود، نمی پاید
Toujours amoureux, jamais marié
Always in love, never married
زن نمی گیرد او که معمولاً
عاشق این زن است یا آن زن
Toujours pêche qui en prend un
He fishes on who catches one
هرکسی ماهی بگیرد یک عدد
صید ماهی را ادامه می دهد
Toujours truye songe bran
A sow is always dreaming of bran
خوک خواب سبوس می بیند
Toute chair n’est pas venaison
All flesh is not venison
نه هر گوشتی آنِ آهو بُود
Toute chose qui est bonne à prendre est bonne à rendre
What is worth receiving is worth returning
هر چیز که ارزش گرفتن دارد
او ارزش باز دادن ایضاً دارد
Toutes têtes ne sont pas coffres à raison
All heads are not sense-boxes
هر سری صندوق عقل و هوش نیست
Toutes vérités ne sont pas bonnes à dire
All truths are not good to be uttered
هر حقیقت بهر گفتن خوب نیست
Tout état, et rien au plat
All state, and nothing on the plate
جمله املاک است و چیزی داخل بشقاب نیست
Tout le monde est sage après l’événement
Everybody is wise after the thing has happened
کار هر وقت که از کار گذشت
مردم از دم همه عاقل هستند
Tricherie revient à son maître
Trickery comes back to its master
نیرنگ به سوی صاحبش برگردد
Triste est la maison où le coq se tait et la poule chante
It is a sorry house in which the cock is silent and the hen crows
خانه ای بی خیر و محزون و دل آزار است آن
گر خروسش ساکت است و مرغ قوقولی کنان
Trop de zèle gte tout
Too much zeal spoils all
شور و شوق زیاد و پرنیرو
همگان را تباه می کند او
Trop tard crie l’oiseau quand il est pris
It is too late for the bird to scream when it is caught
مرغ آن وقتی که در دام اوفتاد
دیگرش دیر است بهر جیغ و داد
Truie aime mieux bran que roses
A sow prefers bran to roses
درون سر خوکی این باور است:
سبوس از گل سرخ هم بهتر است
Un ne ne trébuche pas deux fois sur la même pierre
An ass does not stumble twice over the same stone
هیچ الاغی دو بار پی در پی
روی سنگی سکندری نخورد
Un apothicaire ne doit être longtemps cocu
An apothecary ought not to be long a cuckold
مرد عطار ندارد اجبار
که قرمساق بماند بسیار
Un aveugle mène l’autre en la fosse
One blind man leads another into the ditch
مرد کوری کور دیگر را به سوی چاله ای ره می برد
Un barbier en rase un autre
One barber shaves another
می تراشد این یکی دلاک ما
ریش و پشم آن یکی دلاک را
Un boiteux ne veut aller avec un plus boiteux que lui
A lame man won’t walk with one who is lamer
شلی با شل تری همره نگردد
Un bon repas doit commencer par la faim
A good repast ought to begin with hunger
یک وعده غذای خوب باید
همراه گرسنگی بیاید
Un cerveau ne vaut guère sans langue
A brain is worth little without a tongue
چو مغزی هست، لیک او را زبان نیست
به غیر از بهره ای اندک در آن نیست
Un coup de langue est pire qu’un coup de lance
The tongue wounds more than a lance
شدت زخم زبان از زخم زوبین بدتر است
Une faute niée est deux fois commise
A fault denied is twice committed
انکار خطا خودش خطایی دگر است
Une femme ne cèle que ce qu’elle ne sait pas
A woman conceals only what she does not know
زن فقط آنچه را نمی داند
توی گوش همه نمی خواند
Une poule aveugle peut quelquefois trouver son grain
A blind hen can sometimes find her corn
گاهی از اوقات حتی مرغ نابینا
می تواند تا بیابد دانۀ خود را
Une tromperie en attire une autre
One deceit brings on another
هر فریبی دیگری را در پی اش می آورد
Un fou avise bien un sage
A wise man may learn of a fool
ای بسا که عاقلی از ابلهی چیزی بیاموزد
Un homme bien monté est toujours orgueilleux
A man well mounted is always proud
هرکسی بار خویش را خوش بست
او همیشه به خویش مغرور است
Un homme de paille vaut une femme d’or
A man of straw is worth a woman of gold
مرد اگر از کاه او را پیکر است
ارزشش مانند یک زن از زر است
Un homme mort n’a ni parents ni amis
A dead man has neither relations nor friends
آدم مرده نه خویشی، نه رفیقی دارد
Un homme qui se noie s’attache à un brin d’herbe
A drowning man clings to a blade of grass
یک آدم غریق در آن دم که جان کند
چنگی به ساقۀ علفی نیز می زند
Un homme riche n’est jamais laid pour une fille
A rich man is never ugly in the eyes of a girl
هرگز آن مردی که دارا و غنی است
در نگاه دختری بدریخت نیست
Un mauvais accommodement vaut mieux qu’un bon procès
A bad compromise is better than a good lawsuit
یک توافق اگرچه معیوب است
بهتر از یک شکایت خوب است
Un peu d’absence fait grand bien
A little absence does much good
در کمی دوری گزیدن خیر بسیاری است
Un peu d’aide fait grand bien
A little help does a great deal
یاری ای کوچک کند کاری بزرگ
Un seul homme ne peut suffire à tout
No living man all things can
هیچ مردی نتواند همه کاری بکند
Un tiens vaut mieux que deux tu l’auras
One take-this is better than two thou-shalt-haves
یک بگیرش» از دو باید داشته باشی» سر است
Vache de loin a lait assez
A cow from afar gives plenty of milk
گاوی از دور چه شیری دارد
Vache ne sait ce que vaut sa queue jusqu’à ce qu’elle l’ait perdue
A cow does not know what her tail is worth until she has lost it
گاوه اون وقتی که دمش دیگه نیست
قدر دمو تازه می فهمه که چیست
Ventre plein conseille bien
A full belly counsels well
شکم سیر خوب پند دهد
Vie de pourceau, courte et bonne
A pig’s life, short and sweet
زندگانی یک خوک، کوته است و شیرین است
Ville qui parlemente est moitié rendue
The town that parleys is half surrendered
قصد شهری چو صلح کردن اوست
نصف آن توی چنگ دشمن اوست
Voler un voleur n’est pas voler
To rob a robber is not robbing
ی از یک ی نیست
برگرفته از کتاب گلچین ضرب المثل های فرانسوی؛ گزینش و ترجمه: مهدی
is ,the ,a ,la ,ne ,de ,is worth ,than a ,does not ,است و ,qui n’a ,grand biena little ,fait grand biena
درباره این سایت